jueves, 31 de mayo de 2007

Desenvolvemento e Golf


Sempre chamoume a atención ese deporte do paliño, e non o digo con admiración senon todolo contrario. Quero dicir que non acabo de ver a gracia de tal "deporte". Pero claro, teño que recoñecer que pode ser froito do meu descoñecemento a un mundo que me é totalmente alleo.

Pola contra, parece que a miña opinión non é compartida polos moitos golfistas -que non golfos- que enchen os 304 campos que existen na actualidade en España. Máis este dado non é o relevante. O verdadeiramente importante é a evolución do número de campos de golf nos últimos anos, e especialmente a súa concentración no sul da península alí onde máis déficit de auga existe. O medre expoñencial non parece que vaia ter fin nos próximos anos

A cuestión ainda complícase ainda máis se se ten en conta que dende hai tempo a moda consiste en asociar a cada campo unha urbanización de casiñas co seu pequeno xardín.

Seica ando trabucado e como din por Murcia é certo que é un motor de riqueza e desenvolvemento turístico.

Coma os que andan a urbanizar o litoral se enteren que por eiquí chove mais...

[O gráfico foi elaborado cos dados da propia Real federación de Golf de España]

martes, 29 de mayo de 2007

Cervexa e viño fan bo o camiño


Son un gran bebedor de cervexa. Quero dicir que bebo diariamente e gósto de empregala coma excusa dunha agradable tertulia vespertina nos bares (qué lugares tran gratos para conversar, que diría Urrutia). Séntame millor que o viño, non sei se é porque estou mais afeito a primeira ou por que no podo tomar unha cantidade equivalente do segundo sen experimentar unha desinhibición que non consigo lembrar ó día seguinte.

A cuestión é a contradicción na que vivo e o desacougo que me produce. Porque, como veño de dicir o corpo me pide cervexa pero a mente viño. O viño é unha bebida moito mais requintada. Forma parte de nos coma civilización. Estamos a coevolucionar con él dende hay miles de anos. Coma diría o meu bo amigo José Posada do viño o importante é a sua metafísica. Que a bo fé que a ten!

A cervexa coma hoxe a coñecemos ven de terras onde a uva non medra porque alí non hai sol abondo nin mornos invernos, ven do mesmo norte dos bárbaros de hai 2000 anos e dos civilizados pobos que hoxe, por mor do clima, non poden empregar coma nos prazas e rúas para a relación social é cidadán.

Dende hai uns anos os cerveceiros están a promover estudos para vencellar a cervexa e a saúde. Eu os coñecin en Vigo no 2001 ainda que xa levaban tempo traballando, e todolos anos fan unha campaña de prensa. A deste ano ten coma protagonista ó meu ídolo deportivo xuvenil: o médico Corbalán.

Seguirei os seus sabios consellos ca conciencia mais tranquila porque medro en saúde

[Foto: Estatuilla de una mujer fabricando cerveza. Mastaba de Meresanj. V Dinastía]

domingo, 27 de mayo de 2007

A Creu Roja perde o norte?

Tiña preparado outro post para esta noite, pero cando distraidamente na cafetería lin no Atlántico de hoxe o artigo de Manuel Molares do Val, case que non puiden rematar o cortado. É unha inciciativa da Cruz Bermella catalana. Ó parecer teñen de xira a Carmen Cumbia presidenta das parteras de Cotacachi. A entrevista na Vanguardia non ten desperdizo.

Non acabo de comprender este xeito de mixturar churras con merinas: Qué terá que ver a mediciña natural baseada na fitoterapia con chamanismo supersticioso. Definitivamente non avanzamos.

sábado, 26 de mayo de 2007

emocións e transgresións


Estes días nos blogs de Arume e Marcos Valcarcel ándase a discutir sobre las emocións que provocan os actos académicos e as herdanzas do maio do 68.

Un non moi coñecido lema daquela primaveira que dicia: “Un policía durme con cada un de nos: hai que eliminalo”, faime pensar que, pradóxicamente e en certo modo, só agora o chegaren ó mediodía vital, estou a conseguilo deixándome levar polas emocións as veces dionisíacamente as veces non.

miércoles, 23 de mayo de 2007

Asasinos


Lombroso foi un médico italiano que desenvolveu no século XIX unha delirante teoría -baseada en prexuicios carentes de calquer rigor metodolóxico e científico- na que se sostiña que o comportamento criminal tiña un fundamento xenético asociado a certos rasgos fenotípicos. Simplificando: si eras feo e pobre era moi probable que foras culpable. O problema é que estas ideas serviron de proba de cargo en moitas ocasións.

Nun estudio de hai uns anos se chegou a conclusión que existían un grupo de homicidas que non podían ser clasificados como sicóticos, paranoicos o sicóptas. Tratábase de persoas normais.

Pregúntome se chegaremos a explicar o proceso mental que leva a unha persoa absolutamente normal a matar a súa parella despois de decenas de anos de convivencia, de ter pasado e superado xuntos afogos, angustias, desvelos. Por qué, sen ter precedentes de violencia, o fan xusto cando xa se albisca o final desa súa congostra vital?

Dalgún xeito sería reconfortante para un cerebro racional que poidésemos atopar explicacións sinxelas coma as de Lombroso para tal irracionalidade.

lunes, 21 de mayo de 2007

As Cardenhas da Peneda e a realidade nacional


Os enxeñeiros e arquitectectos coinciden en sinalar como un auténfico fito histórico o descubrimento do arco e, posteriormente, da cúpula. En ambolos dous casos a base estutural é a existencia dunha pedra chave sobre a que descansan as cárregas lateráis.

Esa larga ponte aproveitei para pasear pola Serra da Peneda, un dos mais sobranceiros Parques Nacionais do noso veciño Portugal que se atopa a un tiro de pedra (nunca millor dito) de Vigo. ainda que xa visitara o parque noutras ocasións, descubrin nesta as Cardenhas. Trátase dunha construcción moi primitiva que empregaban nas Brandas (pobos habitados de primaveira a outono) os pastores do lugar para alí levar o gando. As Cardeñas están feitas todas en pedra con planta cadrada cunha parte inferior destinada o gando e unha superior con entrada independente ós pastores. Pero o máis destacado delas é o teito que constitue una seudo cúpula circular feita tamén en pedra que non ten chave.

Na foto pódese ver unha delas que atopei nun dos escasos enderezos que existen na web onde se dí que son "anteriores a nossa nacionalidade". Chamoume a atención porque esta misma afirmación oubinna dos beizos de José o dono do acampamento e outros establecementos hosteleiros de Lamas de Mouro que pasa por ser un dos mellores coñecedores e promotores da comarca.

Lembroume todo elo a polémica que xurdiu hai un tempo ca publicación da proposta de estatuto do BNG na que, no seu preámbulo se dicía que "A chegada dos suevos consolidou o
marco político dun Reino de Galiza que, mediado o século VI, xa se aprezaba
constituído. Nos séculos XII e XIII os avatares políticos dividiron este espazo
galaico xurdindo Portugal".

Recordo tamén que un vello amigo, quero dicir xa xubiliado, falando disto recitoume uns ripios que empregaban eles cando rapaces para memorizar a lección:

Suevos, vándalos y alanos
como milanos rapaces,

se repartieron audaces

todo nuestro territorio.

Los vándalos, la oriental,

los alanos la occidental,

y a nosotros, menos mal,
que nos tocaron los suevos.

miércoles, 16 de mayo de 2007

Canto custa un universitario?


Veño de escoitar falar hai unhas horas a Ramón Leis, D.X. de Universidades. Na sua intervención fixo duas aportacións certamentamente interesantes: un dado e un desexo. O dado é que un estudiante universitario custa a Xunta de media 6000 euros ó ano, o que supón -o meu entender- un esforzo de investimento fabuloso para un país do noso tamaño. O desexo é que os titulados de hoxe contribúan, ali onde o azar os leve, a construcción deste país, devolvendo dalgún xeito o investimento que neles fixero os contribuintes.

Únome a este desexo. Esta xeración de hoxendía ten a obriga histórica, a formación e a capacidade suficiente para ser que ser a que saque ó país do tradicional e acomodaticio lugar de (sub)- desenvolvemento no que agora nos atopamos. Cada un dende o lugar e o posto que lle corresponda.

Os nosos nenos hoxe teñen que ter equí as oportunidades que non tivemos a nosa e anteriores xeneracións.

Que así sexa

martes, 15 de mayo de 2007

biodiesel eiquí, fame alá


Hai xa un tempo que neste país se está a falar, e polo número e presenza das novas nos xornais, semella que moito, de proxectos empresariais vencellados a enerxía, con especial fincapé nas renovables. Que si a eólica, que si a solar, que si todalas bios (biomasa, bioetanol e biodisel). O sector bule de actividade, e en Galicia parece que está a coallar consistentemente. Proba delo e que xa somos quen de organizar ferias -nada menos que internacionáis- coma a enernova que vaise celebrar dentro duns días en Vigo.

En termos xerais a min todo isto persoalmente dame moita satisfacción, máis ainda cando en algúns casos sobranceiros trátase de capital ou iniciativa propia de eiquí, cunha clara intención de artellar proxectos industriais nesta terra e non de ser meros investimentos oportunistas.

Hoxe coñecin un destes empresarios do biodiesel, un enxeñeiro novo cun proxecto ben concebido. Como pechamos axiña os negocios tivemos tempo abondo para falar de vagar e sin orde concreto, nun ton certamente cordial, dunha morea de temas relacionados co biodiesel. Nun momento eu rachei a armonía da conversa e espeteille, con certa ironía para non amola-lo innecesariamente, si non pensaba que co seu próspero negocio podía estar a contribuir a fame no mundo.

Fidel na súa estética exaxerada o dixo hai poucas semanas, pero ó nada sospeitoso Council on Foreign Relations a traverso da súa revista Foreign affaires o confirma: Botar man dos biocombustibles profundizará a fame no mundo. Encher un depósito dun utilitario (95 litros) con etanol puro precisa de mais de 200 quilos de millo, un volume de cereal que pode pode aportar as calorías para alimentar a unha persoa durante un mes.

A min todo isto non me deixa nada, pero que nada, tranquilo

lunes, 14 de mayo de 2007

Gary Cobre e os recursos non renovables


Un post de Arume no que se amosa unha pérola fotográfica que ten por protagonista a Gary Cooper faime reflexionar sobre o cobre (Cu) e outros metais e recursos non renovables que xa están a escasear. O cobre coñécese dende o neolítico e, segundo a wikipedia, é tras o aceiro e o aluminio, o metal máis consumido no mundo.

Supoño que un lector avispado xa se decatou da falla de rigor na linguaxe da wikipedia, xa que o aceiro é básicamente unha mixtura -unha aleación- dun metal: o ferro, cun non metal: o carbono. Cando se trata de fabricar o aceiro inoxidable e imprescindible engadir a mixtura anterior o níquel (Ni) , e si o que se lle adciona é volframio (W) -metal que fixo moitos ricos por estas terras en tempos da pasada guerra mundial- obtense o aceiro rápido.

Pois ben, dende que as economías da India e a China están a medrar a taxas de dous díxitos anuais o precio do Ni disparouse reflectindo non só unha maior demanda sinon tamén a sua escaseza. Os imaxinades un mundo sen aceiro inoxidable? Lamentablemente a procura de novos xacimentos mineiros deste metal está a provocar auténticas catástrofes medioambientáis e humanas en países do terceiro mundo.

A cuestión é pois, tal e como plantexaba Asimov de canto tempo dispoñenos como civilización tecnolóxica ata chegar o colapso ben sexa por falta de recursos non renovables ou por falta de governabilidade alí donde a xente está a ser explotada dun xeito insostible.

Pero non se equivoque o lector que non é este un post apocalíptico ó gusto dos documentais -cheos de razón- de Gore (Al, quero dicir). De ser algo é mais ben un post cínico pois mentras todo isto está a acontecer o certo é que, tal e como indica Arume os gabinetes de comunicación teñen ocupada a nosa atención en problemas moito máis próximos e comprensibles por nos que, indefectiblemente imos esquecer dentro de catro anos

sábado, 12 de mayo de 2007

O Xiróscopo e o campionato do mundo de bicicleta de montaña


Hoxe fumos, a miña filla e mais eu a ver un cacho do campionato do mundo de bicicleta de montaña que se está a celebrar, non sin forte polémica por mor do uso do monte, en Fragoselo, parroquia de Coruxo, eiquí en Vigo. Os ciclitas baixaban dando chimpos dunha forma que arrepiaba velos, e ainda que algún caía a meirande parte deles chegaban a meta acariñados polos ánimos do público.

Na foto podedes ver o derradeiro chimpo xusto antes de atravesar a pancarta final.

Ei de decir que boa parte do éxito destes rapaces débese o efecto xiroscópico que descubriu en 1852 Foucault, o do péndulo (por certo que o último instalado en Galicia atópase na Facultade de Ciencias de Ourense e foi construido polo profesor Cabrerizo físico e inventor da Universidade de Granada).

Supoño que tal efecto sería o responsable tamén do prodixio que lle acontecía o protagonista dunha historia que me contou o meu amigo F.S. hai tempo e que trataba dun home que coñecera na sua infancia alá en Vilanova. Ó parecer tiña aquel home tal querencia polos bares e polo viño que neles servíase que case que todolos días saía deles bébedo, pero nun estado tal que non se tiña de pe e caía ó chan nada mais sair a beirarúa. Os amigos que sabían da sua falta de equilibrio nestas circunstancias, montábanlo axiña na bicicleta da que, milagrosamente, non caía, de tal sorte que so así conseguía chegar todolos día a sua casa.

viernes, 11 de mayo de 2007

T solar en Galicia


Decátome agora que a velocidade ca que adoitaba conducir aquel AX de segunda man albiscaba, ainda que de aquela non éramos quen de imaxinalo, unha vertixinosa carreira profesional. O ronsel de éxitos empresariais que o meu amigo Juan Laso leva acadado complétase agora voltando ó seu Ourense para construir nada menos que unha planta de paneis solares fotovoltaicos que, segundo a prensa especializada, vai ser un referente a nivel mundial por empregar unha nova tecnoloxía baseada no uso do silicio amorfo, mais abundante e barato que o cristalino.

Estiven onte na presentación que fixo da empresa que dirixe, T solar, no edificio Miralles do campus vigués e, o rematar, falamos un chisco de cando éramos máis novos e do proxecto que agora lle ocupa. Confesoume que a piques estiveron de instalar a planta en Asturias, onde por mor dos fondos mineiros, hai mais axudas para empresas coma a sua e que tamén tiveran presións políticas para ubicarse en terras da meseta.

Pero finalmente grazas a un feliz entente da Xunta cas caixas de aforros este proxecto estratéxico para Galiza verá o sol -nunca mellor dito estivo- nos terreos da Tecnópole ourensá.

Non ten discusión que esta empresa que xa manifestou que a mellora da sua competitividade dependerá en gran medida do I+D+i que esperemos que faga cas nosas universidades, vainos poñer no mapa tecnolóxico nun sector, o das enerxías renovables, onde Galicia ven sendo pioneira -non sempre tan desexadamente- dende que comenzaron a instalarse os primeiros pantanos na primeira mitade do século pasado.

A de hoxe é unha boa nova para Galicia e para a ciencia e, por suposto, tamén para min.

Benvida

Nesta primeira entrada vou reproducir un artigo no que o meu admirado Ramón Nuñez Centella, excelente divulgador científico, escéptico de pro e artífice dun dos mellores proxectos museísticos que temos en Galicia: os museos científicos da Coruña, fala da figura de Guillerme de Occam, inspirador do nome e intención deste blogue.

Espero que sexa do voso interés.


__________________________________

La razón, exclusivamente humana

Guillermo de Occam sostuvo que del mismo modo que debía existir una separación entre el poder papal y el temporal, también debían disociarse fe y razón.
Guillermo de Occam promovió una nueva forma de entender la ciencia al proponer que la mejor hipótesis es la que hace uso de menos postulados

El también llamado Principio de parsimonia (en el sentido de moderación) o de economía, que es una de las herramientas más potentes y eficaces de la ciencia, fue difundido por Guillermo de Occam a comienzos del siglo XIV. Su enunciado habitual expresa (en latín) que "non sunt multiplicanda entia praeter necessitatem" aconsejando reducir al mínimo el número de motivos y objetos –en general, de entes- a los que tenemos que recurrir para justificar algo. También implica que en el conjunto de teorías ofrecidas para explicar un hecho hemos de preferir, en general, la más simple. Esta idea había sido expuesta ya por Durand de Saint-Pourcain, un dominico filósofo y teólogo fallecido en 1332, y también se encuentra enunciada en la obra del franciscano Duns Scoto (1266-1308), probable profesor de Occam.

Tijeras conceptuales para diseccionar el pensamiento

Pero fue Guillermo de Occam, el prototipo de filósofo libre en el siglo XIV, quien mencionó y utilizó continuamente esa "navaja" o "tijera" en sus disecciones del pensamiento, para eliminar lo que era considerado redundante o superfluo. En su obra encontramos la idea enunciada de varias formas, por ejemplo, cuando en los comentarios a las Sentencias de Pedro Lombardo (1095-1160), afirma: "Nunquam ponenda est pluralitas sine necessitate" (No debe suponerse una pluralidad sin motivo). También en la expresión "Frustra fit per plura quod potest fieri per pauciora" (Es vano hacer con mucho lo que puede hacerse con menos), o bien "Quando propositio verificatur pro
rebus, si duae res sufficiunt ad eius veritatem, superfluum est ponere tertiam", lo que quiere decir que cuando una afirmación puede ser verdadera por dos razones, y estas son suficientes, es superfluo suponer una tercera. (Y, digo yo: ¿habrá sido innecesario este tercer enunciado?).

El concepto de asociar sencillez con verdad no era nuevo en el siglo XIV. De hecho se encuentra ya en la Física del gran pensador Aristóteles, pero Occam lo utiliza, por ejemplo, para reinterpretar las ideas de causalidad del filósofo estagirita, afirmando que no se puede justificar una causa universal por simple acumulación de casos individuales.

La idea que conocemos por navaja de Occam continúa resultando útil para la ciencia en el análisis de las observaciones y en la presentación de los resultados. Por ejemplo, la utilizamos para medir la calidad de las teorías y se suele hacer mención a ella al recordar a un investigador que debe escoger la hipótesis más simple de las posibles.

El problema, en ocasiones, es definir qué es la sencillez

Pero
la admiración de lo sencillo también tiene sus críticas. Se dice, por ejemplo, que aunque esa idea es fácilmente aceptada, resulta difícil hacer una definición operacional de lo que entendemos por sencillez, o decir cómo se mide ésta, y más aún el saber si existe una relación entre lo que consideramos sencillo y la bondad, la probabilidad, la utilidad o -quizás, sobre todo- la verdad. Se suele atribuir, entre otros, al físico Wolfgang Pauli una frase, nacida de jornadas de infructuoso trabajo buscando la Gran Unificación, que puede resumir de manera algo cínica todas las objeciones a Guillermo de Occam: "lo que Dios ha separado, que no lo una el hombre."

En cualquier caso, la navaja de Occam es una herramienta, y como tal se ha demostrado útil para la ciencia; no es un concepto del mundo, y por tanto no es necesario suponer que el cosmos es sencillo, aunque a la hora de razonar lo prefiramos así antes que pensar que es complejo.

Como ejemplo de aplicaciones de la navaja de Occam en la historia de la ciencia suelen citarse las victorias de la sencilla teoría de Nicolás Copérnico (1473-1543) sobre las complicadas trayectorias de los planetas requeridas por el modelo geocéntrico, o de la síntesis de Newton, capaz de explicar con las mismas leyes los movimientos en la tierra y en los cielos.

Frente a la fe, propuso una teoría crítica y escéptica

Guillermo de Occam abrió un camino, llamémosle "moderno", al conocimiento, en contraposición a las "antiguas" vías del benedictino Tomás de Aquino (1225-1274) y Duns Scoto. Nos ofreció, en general, una filosofía crítica y escéptica ("no se llega a la certeza con la razón, sino con la fe") que,
revisando a Aristóteles y en contra de ciertas doctrinas oficiales, justificaba un positivismo lógico, una ciencia nueva que se basaba no en lo que las cosas "son" sino en lo que conocemos y sabemos de ellas, y un método.

El nombre de la rosa

La
novela de Umberto Eco describe perfectamente este ambiente religioso, político y filosófico de Europa a principios del siglo XIV. La investigación del religioso Guillermo de Baskerville (Sean Connery) transcurre en 1327, cuando Guillermo de Occam estaba encarcelado en Aviñón.

Al finalizar el capítulo de "Vísperas" del primer día, Guillermo le confiesa a Adso su convencimiento de que, más que ser víctima de un horrible crimen, Adelmo se suicidó, justificando su conclusión al reafirmar que es "menos oneroso para nuestra mente pensar que Adelmo (...) se arrojó sponte sua por el parapeto de la muralla (...)". Cuando Adso pregunta por qué aquella solución es menos "onerosa", Guillermo le dice: "no conviene multiplicar las explicaciones y las causas mientras no haya estricta necesidad".

Occam había usado su "navaja" para poner en clara duda -por innecesario- el concepto de causa eficiente, pues no implicaba, según él, nada más que una regularidad. Baskerville adopta este punto de vista en la novela, hacia el final de la hora "Nona" del tercer día donde tras citar a "mi amigo
Guillermo de Occam" plantea que "si sólo es correcta la intuición de lo individual, entonces será difícil demostrar que el mismo tipo de causas tienen el mismo tipo de efectos", y más adelante completa la idea nominalista: "no hablo de cosas, sino de proposiciones sobre las cosas. En verdad, la ciencia se ocupa de las proposiciones y de sus términos, y los términos indican cosas iguales. (...) Tengo que creer que mi proposición funciona porque así me lo ha demostrado la experiencia, pero para creerlo tendría que suponer la existencia de unas leyes universales de las que, sin embargo, no puedo hablar, porque ya la idea de (...) un orden dado de las cosas, entrañaría el sometimiento de Dios a las mismas, pero Dios (...), si lo quisiese, con un solo acto de su voluntad podría hacer que el mundo fuese distinto".

El doctor invencible, un iniciador venerable

William Ockham (Guillermo de Occam) nació hacia el 1285 en Ockham, al sur de Londres. Poco sabemos sobre su infancia, pero parece que era muy joven cuando ingresó en el convento londinense de la Orden Franciscana. Sus primeros estudios se centraron en la Lógica, tras lo cual fue ordenado
subdiácono en el 1306, y en 1310 comenzó, en Oxford, los habituales de Teología, siendo según se cree discípulo de Duns Scoto.

Entre el 1317 y 1319 dio clases -en Oxford y también en París- sobre las Sentencias de Pedro Lombardo (s. XII), que eran el texto oficial de Teología en todas las universidades y sus comentarios provocaron la crítica de varios teólogos de Oxford. Ello motivó que dejara la universidad sin el título de Teología, siendo calificado de "inceptor" (principiante) en la terminología usada en aquella universidad. Continuó sus estudios en conventos.

Sus obras más destacadas, como la Logica maior o la Ordinatio (Comentarios a los IV libros de Sentencias de Pedro Lombardo) son anteriores a 1324, y de ese año data su principal obra en la Física: Quaestiones in octo libros physicorum.

Al ser denunciado por haber cometido "56 errores" según John Lutterell, ex rector de Oxford, en 1324 el papa Juan XXII le llamó de Inglaterra a Aviñón; allí se abrió un proceso contra él y permaneció retenido en el convento hasta que se escapó la noche del 26 de mayo de 1328, siendo excomulgado a los 10 días de su fuga. No fue la acusación de Lutterell lo que provocó esa excomunión, sino su postura sobre el grado de pobreza que debían practicar los religiosos, enconado tema de debate por entonces en la Orden Franciscana y en toda la Iglesia.

Su situación se complicó aún más al unirse a los franciscanos "espirituales" y tomó partido por el emperador Luis IV de Baviera en el enfrentamiento entre éste, que ya había sido excomulgado en 1324, y el Papa, a quien Occam llegó a tratar de herético y antipapa, tras estudiar ciertas afirmaciones suyas en bulas sobre la pobreza. A partir de 1329 vivió en el convento franciscano de Múnich, ciudad-corte del emperador.

La muerte de Juan XXII en 1334 no significó su reconciliación con la Iglesia. En Múnich ya no escribió obras de Filosofía, sino que dirigió su atención a cuestiones de Lógica, Política, Teología práctica y divulgación, además de las imprescindibles diatribas con los Papas sucesivos, a quienes
acusó con implacable rigor teológico, pero sin caer en el insulto personal.

Durante tiempo se creyó que Occam había fallecido en la epidemia de la peste negra en 1349, mientras que otras fuentes señalaban 1347. Hoy, aunque se da por segura la fecha del 10 de abril, no se sabe el año. Fue en 1349 o 1350 cuando expiró el que fue calificado en su tiempo como Venerabilis inceptor y Doctor invincibilis.

[Nota] *El presente artículo de Ramón Núñez apareció publicado en la Revista Muy Interesante de diciembre del 2002.

_______________________________________





Tomado de: http://digital.el-esceptico.org/leer.php?autor=393&id=1670&tema=11

© 2002 - ARP-Sociedad para el Avance del Pensamiento Crítico